THÔNG CÁO BÁO CHÍ

Ngày: 16/3/2012

GIẢI THƯỞNG VĂN HÓA
PHAN CHÂU TRINH NĂM 2012

Năm 2012, Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh trao bốn giải thưởng cho sáu cá nhân : 1. Giải Vì sự nghiệp Văn hóa và Giáo dục cho ông Nguyễn Sự ; 2. Giải Dịch thuật cho ông Nguyễn Văn Khoa với dịch phẩm Đối thoại Socratic 1 của Plato, NXB Tri thức, 2011 ; 3. Giải Nghiên cứu cho nhà nghiên cứu âm nhạc Trần Văn Khê, và nhà nghiên cứu văn học Hán – Nôm Nguyễn Thạch Giang ; 4. Giải Việt Nam học cho nhà Việt Nam học người Pháp Alain Ruscio, và nhà Việt Nam học người Nga Pavel Pozner. Lễ trao giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh được tổ chức tại Hội trường Viện Sena, 35 Điện Biên Phủ, Hà Nội vào hồi 9 :00 – 11 :00 ngày 24 tháng Ba năm 2012.

Quỹ Văn hoá Phan Châu Trinh, mang tên nhà văn hóa Phan Châu Trinh (1872 – 1926), người chủ trương “Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”. Tiền thân của Quỹ là Quỹ Dịch thuật Phan Chu Trinh, được thành lập tháng 01 năm 2007. Việc đổi tên thành Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh năm 2008 đánh dấu sự mở rộng các hoạt động của Quỹ. Bên cạnh chương trình tài trợ và hỗ trợ dịch thuật các tác phẩm thuộc dự án Tủ sách Tinh hoa Tri thức Thế giới, Quỹ có nhiều hoạt động văn hóa khác, đặc biệt là việc khuyến khích, tôn vinh các công trình nghiên cứu văn hóa đặc sắc; tổ chức đào tạo và phổ biến các giá trị văn hóa Việt Nam và thế giới. Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh chủ trương hệ thống Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh, định kỳ và không định kỳ bao gồm các giải thưởng “Giáo dục”, “Dịch thuật”, “Việt Nam học” và giải "Nghiên cứu" cho các nhà hoạt động giáo dục, nhà khoa học, dịch giả trong và ngoài nước. Năm 2011, giải Giáo dục được mở rộng thành giải Vì sự nghiệp Văn hóa và Giáo dục.

Giải thưởng năm nay được trao cho các cá nhân :

1. Giải Vì sự nghiệp Văn hóa và Giáo dục cho ông NGUYỄN SỰ, Bí thư thành phố Hội An vì những hoạt động tiêu biểu góp phần bảo tồn Di sản văn hoá nước nhà. Nguyễn Sự sinh năm 1957 tại Hội An. Ông đã trải qua nhiều vị trí công tác tại địa phương trước khi là Bí thư Thành phố Hội An.
2. Giải Dịch thuật cho NGUYỄN VĂN KHOA với dịch phẩm Đối thoại Socratic 1, Plato, NXB Tri thức 2011. Ông sinh năm 1944, được đào tạo về Xã hội học và Thông tin thư viện tại Paris, nguyên là Quản đốc Thư viện Đại học Paris VIII (1970-2007), và phụ trách giảng dạy Khoa học thông tin, Đại học Paris VIII (1975-1995).
3. Giải Nghiên cứu cho ông TRẦN VĂN KHÊ vì những đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực nghiên cứu và quảng bá Âm nhạc dân tộc. Trần Văn Khê sinh năm 1921 tại Mỹ Tho (Tiền Giang). Ông đã dành hơn 50 năm để nghiên cứu và quảng bá âm nhạc truyền thống của Việt Nam ra thế giới.
4. Giải Nghiên cứu cho ông NGUYỄN THẠCH GIANG vì những đóng góp trong lĩnh vực nghiên cứu văn học Hán – Nôm. Sinh năm 1928 tại Nghệ An, ông nguyên là Phó Giáo sư Văn học Hán Nôm thuộc Khoa Văn học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.
5. Giải Việt Nam học cho ông ALAIN RUSCIO sinh năm 1947, nhà sử học, tiến sĩ văn học, nhà nghiên cứu độc lập, người đã dành chủ yếu công tác nghiên cứu của mình, về Đông Dương thuộc địa và cuộc chiến tranh của Pháp ở Đông Dương (1945 - 1954). Ông là người lãnh đạo Trung tâm Thông tin và Tư liệu (CID) về nước Việt Nam đương đại.
6. Giải Việt Nam học cho ông PAVEL VLADIMIROVICH POZNER, sinh năm 1945 tại New York, Mỹ, cùng gia đình trở về Nga năm 1952. Ông là một trong số ít các chuyên gia về Việt Nam học tại Viện Phương Đông, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga.

Lễ trao giải sẽ diễn ra vào hồi 9 giờ ngày 24 tháng 3 năm 2012 tại Hội trường Viện Nghiên cứu Công nghệ và Phát triển (SENA), 35 Điện Biên Phủ - quận Ba Đình - Hà Nội, là ngày giỗ của nhà yêu nước và nhà văn hóa lớn mà Quỹ được vinh dự mang tên. Lễ trao giải đặt dưới sự chủ trì của Bà Nguyễn Thị Bình, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh, Nguyên Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam.

Lễ trao giải thưởng Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh hân hạnh nhận được sự đồng hành của Công ty Ô tô Trường Hải, Viện Nghiên cứu Công nghệ và Phát triển, và Nhà xuất bản Tri thức.

---

Phan Châu Trinh sinh năm 1872 tại làng Tây Lộc, huyện Hà Đông, nay là huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam. Năm 29 tuổi đỗ Phó bảng; sau đó làm thừa biện, một chức quan nhỏ ở bộ Lễ của triều đình Huế, đọc “sách mới” (Tân Thư). Năm 1904, Phan Châu Trinh từ quan. Trong khoảng thời gian đó, ông đã khởi xướng một trào lưu tư tưởng lớn từng làm lay chuyển mạnh mẽ xã hội Việt Nam bấy giờ. Chỉ rõ vị trí đặc biệt của ông trong lịch sử cận đại Việt Nam, Hoàng Xuân Hãn nói rằng ông là người đầu tiên đi tìm nguyên nhân của thảm họa dân tộc thuở ấy trong sự lạc hậu về văn hóa của nhân dân và xã hội ta. Huỳnh Thúc Kháng thì coi Phan Châu Trinh là “nhà cách mạng đầu tiên của Việt Nam”. “Nhà cách mạng” là người không chỉ chủ trương một cuộc đấu tranh riêng rẽ, cụ thể, mà muốn thay đổi một xã hội. Phan Châu Trinh hiểu thay đổi đó trước hết phải là thay đổi về văn hóa. Ông đi đến nhận thức vĩ đại ấy chính là qua tiếp xúc với trước tác của các nhà khai sáng lớn trên thế giới, tác giả của các “tân thư”, những cuốn sách mang các tư tưởng mới, tiên tiến của nhân loại, bấy giờ được dịch qua chữ Hán và du nhập vào nước ta. Cũng có thể nói ông là một trong những người đầu tiên hiểu ra sớm nhất, sâu sắc và thống thiết nhất, qua các tân thư, rằng thế giới là rộng lớn và đã thay đổi lớn, thời đại đã khác, phải thiết kế một thời đại mới cho dân tộc, dân tộc ta nhất thiết phải sống, tìm đường tồn tại và phát triển trong thế giới và thời đại đó. Ông chủ trương xây dựng từ từng cá nhân tự chủ, đến toàn dân tộc ý thức tự chủ hay ông gọi là tự trị bằng con đường chắt lọc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại qua khẩu hiệu: “Khai dân trí, Chấn dân khí, Hậu dân sinh.” Một trăm năm đã đi qua, nhưng tư tưởng của Phan Châu Trinh vẫn còn nguyên giá trị, thậm chí trong thế giới đang chuyển động bão táp ngày nay, càng trở nên cập nhật, cấp thiết hơn.

DANH SÁCH CÁC CÁ NHÂN TỪNG NHẬN GIẢI THƯỞNG VĂN HÓA PHAN CHÂU TRINH (2008 – 2011)

2008

Giải thưởng Tinh hoa Giáo dục Quốc tế tiền thân của giải Dịch thuật đã được trao cho BÙI VĂN NAM SƠN với dịch phẩm Phê phán lý tính thuần túy của triết gia Đức Immanuel Kant, Nhà xuất bản Văn học ấn hành năm 2004.

2009

- Giải thưởng Tinh hoa giáo dục Quốc tế (2 giải) được trao cho: PhẠm Anh TuẤn với bản dịch Dân chủ và giáo dục của John Dewey, và Nhóm Lê HỒng Sâm, TrẦn QuỐc Dương với bản dịch Émile hay là về giáo dục của Jean-Jacques Rousseau.

- Giải thưởng Việt Nam học (2 giải) trao cho Giáo sư David Marr (Australia) và Giáo sư Sakurai (Nhật Bản).

- Giải thưởng Nghiên cứu trao cho học giả NguyỄn Đình ĐẦu.

2010

- Giải thưởng Giáo dục được trao cho HỒ NGỌC ĐẠI

- Giải thưởng Dịch thuật (2 giải): Dịch giả PHẠM VĨNH CƯ với dịch phẩm Siêu lý tình yêu của triết gia Nga Soloviev, và Dịch giả LÊ ANH MINH với dịch phẩm Lịch sử triết học Trung Hoa của Phùng Hữu Lan.

- Giải thưởng Nghiên cứu: Nhà nghiên cứu INRASARA PHÚ TRẠM vì các công trình nghiên cứu văn học Chăm.

- Giải thưởng Việt Nam học: Nhà dân tộc học GEORGES CONDOMINAS (Pháp).

2011

- Giải thưởng Giáo dục: Hoàng Tụy.

- Giải Nghiên cứu: nhà nghiên cứu văn bản học LẠi Nguyên Ân. 

- Giải Dịch thuật: Dịch giả PhẠm Văn ThiỀu với các dịch phẩm phổ biến kiến thức khoa học và Dịch giả NguyỄn Đôn PhưỚc với các dịch phẩm phổ biến kiến thức kinh tế học.

- Giải Việt Nam học: KEVIN BOWEN (Hoa Kỳ) và IVO VASILJEV (Czech).